Kaçınılması Gereken Gıda Katkı Maddeleri
1. ALLURA KIRMIZISI (E129) : Gıda boyasıdır. Aperetifler, çerezler, soslar, çorbalar, şarap ve elma sirkesi yapımında kullanılıyor. Astım, rinit (saman nezlesi dahil) veya ürtikeriniz, kurdeşen gibi sorunlarınız varsa kullanmaktan kaçının.
2.Amarant (E 123) : Şarap, alkollü içecekler, havyar]gibi ürünlerde renklendirici olarak kullanılıyor. Amerika Birleşik Devletlerinde yasaklandı. Astım, rinit, ürtiker ve benzeri diğer allerjilerden rahatsız iseniz kaçının.
3.ASPARTAM (E 951) : Çerezlerde, her çeşit tatlıda, alkollü içecekler ve diyet yiyeceklerde kullanılan tatlandırıcı. Fenilketonuri hastası olan kişileri etkileyebilir. Son araştırmalar uzun süreli ve yüksek dozda aspartam kullanımına bağlı olarak başağrısı, körlük, epileptik krizler gibi sorunların ortaya çıkabileceğini göstermiştir.
4. BENZOİK ASİT (E210) : Düşük şekerli yiyecekler, içecekler, tahıllar, ve et ürünlerinde koruyucu olarak kullanılır. Geçici olarak sindirim enzimlerinin fonksiyonlarını engeller. Glisin seviyelerini fazlaca düşürebilir. Astım, rinit, ürtiker ve diğer allerjiler gibi sorunlarınız varsa bu gıdaları tüketirken dikkatli olun.
5.Brilliant Black BN (E151) : İçecekler; soslar, çerezler, şarap ve peynirde kullanılmaktadır. Şayet astım, rinit, ürtiker veya diğer alerjilerden probleminiz varsa kullanmaktan kaçının.
6. Butillendirilmiş Hidroksi anizol(BHA) (E320): Özellikle yağlı yiyeceklerde ve şarküteri türü etlerde koruyucu olarak kullanılmaktadır.Uluslararası Kanser Araştırma Enstitüsü BHA'nın insanlar için kanserojen bir madde olduğunu belirtmiştir. Bu madde aynı zamanda nitritlerle birleşerek hücre DNA'sında değişime yol açan kimyasallar oluşturur.
7.Kalsiyum benzoat (E213) : Pek çok yiyecek, içecek, düşük şekerli ürünler, kahvaltılık tahıllar ve et ürünlerinde koruyucu olarak kullanılmaktadır. Geçici olarak sindirim enzimlerinin fonksiyonlarını ve glisinvisimli amino asitin seviyelerini düşürür. Saman nezlesi, kurdeşen ve astımı olanlar kaçınmalıdır.
8.Kalsiyum Sülfit (E226): Çok geniş bir yelpazede ki yiyecek türlerinde koruyucu olarak kullanılmaktadır. Bunların arasında hamburger köfteleri, bisküviler, dondurulmuş gıdalar, mantar ve turptan yapılan özel soslarda kullanılaır. Ayrıca eski ürünleri taze göstermek amacıyla da bu üründen yararlanılmaktadır. ABD'de sülfitlerin kullanımı et dahil pek çok gıda maddesinde yasaklanmıştır. Bronşit sorunları, ateş basması,düşük tansiyon, karıncalanma ve anaflaktik şoka yol açabilirler. Uluslarası Çalışma Organizasyonu bronşiyal astım, kardiyovasküler sorunlar, solunum sorunlarınız ve anfizeminiz varsa bu maddeden kaçınılmasını belirtmiştir.
8.Monosodyum Glutamat (MSG) (E621): Lezzet arttırıcı. Başta basınç hissi yarattığı, krizler ve göğüs ağrıları yaptığı tesbit edilmiştir. Ayrıca, başağrısı, nezle, yanma hissi ve yüzde kasılmalar oluşturabilir. Bebek maması üreten pek çok şirket ürünlerine bu maddeyi eklemekten vazgeçmişlerdir.
9.Ponceau 4R, Conchineal Red A (E124): Gıda boyası. Astım, rinit veya ürtiker sorunları olan kişilerde bu semptomların daha da kötü bir hale gelmesine yol açar.
10.Potasyum Benzoat (E212): Aynen kalsiyum benozoat gibi.
11.Potasyum nitrat (E249): İşlem görmüş etler, ve konserve et ürünlerinde koruyucu olarak kullanılır. Kandaki oksijen taşıma kapasitesini düşürür. Diğer maddelerle birleşerek kanserojen nitrözaminler ortaya çıkar ve böbrek üstü bezde atrofiye sebep olur.
12.Propil p-hidroksi benzoat, propilparaben ve paraben (F216) : Tahıllar, çerezler, pateler, et ve şarküteri ürünlerinde kullanılır. Parabenlerin kronik dermatite sebep olduğu çeşitli vesilelerle tesbit edilmiştir.
13.Sakarin ve Sakarinin Sodyum, Potasyum ve Kalsiyum tuzları: Şekersiz ve diet ürünlerde tatlandırıcı olarak kullanılmaktadır. Uluslararası Kanser araştırma Enstitüsünün yaptığı araştırmalara göre sakarinin insanlar için kanserojen bir madde olduğu belirtilmiştir.
14. Sodyum Metabisülfit: Koruyucu ve antioksidan olarak kullanılr. Yaşamı tehdit eden bir astım türünü provoke edebilir.
15. Sodyum sülfit (E221) : Şarap yapımcılığı ve benzeri işlenmiş gıdalar üretiminde kullanılan bir koruyucu. Sülfitlerin astım ataklarını tetikledikleri düşünülmektedir. Astım hastalarının çoğu besinlerdeki sülfitlere karşı hassastır.
16. Kalay Klorür (tin) E512 : Şişe ve teneke halindeki konserve gıdalarda ve meyve sularında hem antioksidan hem de besinin rengini korumak için kullanılmaktadır. Litrede 250 mg.dan daha fazla kalay konsantresi içeren meyve sularının akut zehirlenmelere neden olduğu bildirilmiştir.
17.Sülfür dioksit (E220) : Koruyucu olarak kullanılmaktadır. Sülfür dioksit besinlerde bulunan pek çok madde ile reaksiyona girer. Bunların arasında vücud için gerekli vitaminler, mineraller, enzimler ve gerekli yağ asitleri vardır. Ters reaksiyonlar, bronşit sorunları özellikle astıma ve hipo tansiyon (düşük tansiyona eğilimi olanlarda), gelip giden karıncalanma hisleri veya anaflaktik şok görülür. Uluslararası Çalışma Organizasyonu konjuktivit, bronşit, amfizem, bronşiyal astım veya kardiyovasküler rahatsızlıkları olanların bu maddeden kaçınması gerektiğini söylemiştir.
18.Gün batımı sarısı FCF, Portakal Sarısı (E110): Gıda boyası. Hayvanlarda yapılan bazı çalışmalar bu maddelerin ciddi kilo kayıplarına yol açtıklarını ve büyümeyi engellediklerini belirtmiştir. Astım, rinit veya ürtiker sorunları olanların bu maddeden kaçınmaları gerekir.
19.Tartrazin (E102): Sarı gıda boyası : Alerjik reaksiyonlar ve astım ataklarına yol açabilir. Ayrıca çocuklarda hiperaktivite sorunlarına da yol açtığı tesbit edilmiştir. Astım, rinit ve ürtiker sıkıntısı çekenler bu gıdayı tükettikten sonra sonra semptomların daha da kötüleştiğini görmüşlerdir.
Derleyen : Nilüfer Gökmen